İçeriğe atla

Pleistosen Çağ volkanik patlamaları

Bağlantı ekle
Vikipedi, özgür ansiklopedi

Pleistosen dönemi volkanik patlamalar, Kuvaterner'in alt dönemi olan Pleistosen yaklaşık 2.588 milyon yıl önce başlamıştır.

Patlamalar

[değiştir | kaynağı değiştir]
Ad ve Alan Tarih Notlar Ürünler
GISP2 Temel buz dağı olayı[1] 12,657 ka
Laacher See, Vulkan Eifel, Almanya 12,900 ka 6 km³ tefra püskürtülmüştür[2][3][4][5]
Vezüv Yanardağı, İtalya 16 ka Yeşil Pomza[6][7]
Vezüv Yanardağı, İtalya 18.3 ka Bazal pomza[6][7]
Santorini (Thera), Yunanistan: Cape Riva Caldera 21 ka[8]
Aria Caldera, adanın güneyindeki Kyushu, Japonya 22 ka 400 km3 Yanardağın içerisinde gerçekleşmiştir.[9]
Taupo volkanik bölgesi, Oruanui Patlama, Taupo Yanardağı,Yeni Zerlanda 24. ka 1170 km3 Yanardağın içerisinde gerçekleşmiştir.[10][11][12][13]
Laguna Caldera, Güneydoğu Manila, Luzon adası 27-29 ka[8]
Campi Felegrei, Napoli, İtalya 39.280 ka Kampaniyen Tüf[1]
Galeras, Andes, Kuzey Volkanik Bölgesi, Kolombiya bölümü Nariño 40 ka 2 km3 Yanardağın içerisinde gerçekleşmiştir.
Taupo Volkanik Bölgesi, Rotoiti İgnimbrit, North Island, Yeni Zelanda 40 ka 240 km3 Yanardağın içerisinde gerçekleşmiştir.[14]
Santorini (Thera), Yunanistan: Skaros Caldera 70 ka[2]
Toba Gölü (boyut: 100 x 30 km), Sumatra, Endonezya 73 ka 3000 km3 Yanardağın içerisinde gerçekleşmiştir. 6 milyon ton kükürt dioksit yayılmıştır. (genç toba tüf)[15][16][17][18][19]
Yellowstone hotspot: Yellowstone Kalderası 70-150 ka 1.000 km3 intracaldera rhyolitic lav akıntıları oluşmuştur.[8]
Galeras, Andes, Kuzey Volkanik Bölgesi, Nariño Kolombiya bölümü 150 ka 2 km3 Yanaradağın içerisinde gerçekleşmiştir.
Kos - Nisyros Caldera, Yunanistan 161 ka 110 km3 Yanardağın içerisinde gerçekleşmiştir. Kos plato tüfü[1]
Taal Caldera, Luzon, Filipinler adası 500-100 ka Dört patlamayla oluşan 25–30 km kaldera.
Santorini (Thera), Yunanistan: Güney Caldera 180 ka[8]
Taupo Volkanik Bölgesi, Rotorua Caldera (boyut: 22 km genişliğinde), Yeni Zelanda 220 ka 340 km3 Yanardağın içerisinde gerçekleşmiştir.[1]
Taupo Volkanik Bölgesi, Maroa Caldera (boyut: 16 x 25 km), Yeni Zelanda 230 ka 140 km3 Yanardağın içerisinde gerçekleşmiştir.[1]
Taupo Volkanik Bölgesi, Reporoa Caldera (boyut: 10 x 15 km), Yeni Zelanda 230 ka 100 km3 Yanardağın içerisinde gerçekleşmiştir.[8]
Taupo Volkanik Bölgesi, Whakamaru Caldera (boyut: 30 x 40 km), North Island, Yeni Zelanda 254 ka 2000 km3 Yanardağın içerisinde gerçekleşmiştir. Whakamaru İgnimbrit /Curl yanardağı[20][21]
Taupo Volkanik Bölgesi, Matahina İgnimbrit, Haroharo Caldera, North Island, Yeni Zelanda 280 ka 120 km3 Yanardağın içerisinde gerçekleşmiştir.[22]
Sabatini volkanik kompleksi, Sabatini, İtalya 274 ka 200 km3 Yanardağın içerisinde gerçekleşmiştir. Morphi Yanardağı[1]
Roccamonfina Caldera (boyut: 65 x 55 km), Roccamonfina, İtalya 385 ka 125 km3 Yanardağın içerisinde gerçekleşmiştir.[1]
Toba Gölü, Sumatra, Endonezya 501 ka Orta büyüklükte Toba Tüfleri[17]
Galeras, Andes, Kuzey Volkanik Bölgesi, Nariño Kolombiya bölümü 560 ka 15 km3 Yanardağın içerisinde gerçekleşmiştir.
Yellowstone hotspot : Yellowstone Kalderası (boyut: 45 x 85 km) 640 ka 1000 km³ Yanardağın içerisinde gerçekleşmiştir. Lava Creek Tüfü[8]
Toba Gölü, Sumatra, Endonezya 840 ka En eski Toba Tüfü.[17]
Taupo Volkanik Bölgesi, Mangakino Caldera, North Island, Yeni Zelanda 0.97 ma 300 km³ Yanardağın içerisinde gerçekleşmiştir. Rocky Hill İgnimbrit[1]
Toba Gölü, Sumatra, Endonezya 1.2-0.16 ma Haranggoal Dasit Tüf[17]
Taupo Volkanik Bölgesi, Mangakino Caldera, North Island, Yeni Zelanda 1.23 ma 300 km³ yanardağın içerisinde gerçekleşmiştir. Ongatit İgnimbrit[1][23]
Yellowstone hotspot: Henry's Fork Caldera (boyut: 16 km genişliğinde) 1.3 ma 280 km³ yanardağın içerisinde gerçekleşmiştir. Mesa Falls Tüfü.[8]
Yellowstone hotspot: Island Park Caldera (boyut: 100 x 50 km) 2.1 ma 2450 km³ yanardağın içerisinde gerçekleşmiştir. Huckleberry Ridge Tüfü.[1][8]

Notlar

[değiştir | kaynağı değiştir]
İzlanda daki yanardağlar lokasyon haritası
İzlanda volkanik sistemi

İzlanda'nın dört volkanik bölgesi vardır. Bunlar: Reykjanes (Orta Atlantik Sırtı)[24] Batı ve Kuzey Volkanik Bölgeleri ve Doğu Volkanik Bölgesidir.

  • İzlanda Doğu Volkan Bölgesi: Vonarskard ve Hágöngur'un merkezi yanardağları aynı volkanik sisteme aittir; Bu aynı zamanda Bárðbbunga ve Hamarinn, Grímsvötn ve Þðrðrhyrna için de geçerlidir.[25][26][27]
  • Laki, Grímsvötn yanardağını (Laki de dahil olmak üzere uzun Kuzeydoğu- Güneybatı  yönelimli fissür sistemlerini merkezî yanardağdan uzanan) merkez alan bir volkanik sistemin parçasıdır.[8]
  • Eldgjá kanyonu ve Katla yanardağı başka bir volkanik sistem oluşturmaktadır. Eldgjá kanyonu ve Laki fissürü birbirine çok yakın olmasına rağmen, Katla ve Hekla volkanik sistemlerine ait lav, geçiş alkalik bazaltlarına ve orta volkanlardaki lav ise toleitik bazaltlara neden olmaktadır.
  • Bárdarbunga, Veidivötn ve Trollagigar çatlaklarının merkezi yanardağları sırasıyla Torfajökull yanardağına yaklaşık 100 km SW ve Askja yanardağına 50 km NE uzanan bir volkanik sistem oluşturmaktadır. Bárdarbunga yanardağının güneybatı buzulluğundaki Loki-Fögrufjöll volkanik sistemi ayrıca Bárðbbunga volkanik sisteminin bir parçasıdır ve büyük ölçüde buzul altındaki Hamarinn merkezi yanardağından (Bárdarbunga'nın 15 km güneybatısında) uzanan iki buzul buzul sırtı içerir; Loki sırt eğilimleri KD'ye ve Fögrufjöll sırtına GB'ya yönelir.[8]
  • Yeni Zelanda, Kuzey Adası, Taupo Volkanik Bölge: Aşağıdaki Volkanik Merkezler Taupo Volkan Bölgesine aittir:
  • Rotorua, Okataina, Maroa, Taupo, Tongariro ve Mangakino.[28]
  • Mangakino yanardağı, Reporoa Caldera, Tarawera Dağı, Ruapehu Dağı, Tongariro Dağı ve Beyaz Ada bulunur. Taupo Volkanik Bölgesi, Kermadec-Tonga dalma bölgesinin (Hikurangi Tepesi - Kermadec Açması - Tonga Açması) arkasında yatan aktif Lau-Havre-Taupo sırt havzasının güney bölümünü oluşturur.[29]
  • Bölgedeki bazı göller: Taupo, Rotorua, Rotomahana ve Rerewhakaaitu. Okataina Caldera'nın içinde Okataina Gölü, Tarawera Gölü, Rotokakahi Gölü (Yeşil Göl), Tikitapu Gölü (Mavi Göl), Okareka Gölü ve Rotoiti Gölü'dür.
  • Taupo Volkanik Bölgesindeki en batıda olan ve en eski riyolitik kaldera yanardağıdır. Mangakino da bir kasabadır.[30]
  • Kuzey Adası'ndaki en eski volkanik bölge, Northland Bölgesi, sonra Coromandel Volkanik Bölgesi (CVZ), daha sonra Mangakino kaldera kompleksi ve Kapenga Caldera'dır.
  • Santorini, Güney Ege Volkanik Ark. Güney Ege, Alp Himalaya dağ kuşağının en hızlı deforme olmuş bölgelerinden biridir.[31]
  • Nindirí ve Masaya'daki ikiz yanardağlar, büyük Pleistosen Las Sierras piroklastik kalkan volkanında yer alır.[8]
  • Colima yanardağ kompleksinde iki tepe var: Büyük ve aktif olmayan Nevado de Colima (4.330 m), genç ve çok aktif 3,860 m Volcán de Colima'nın (ayrıca Volcán de Fuego de Colima olarak anılır) 5 km kuzeyinde yer alır.
  • Büyük ölçüde denizaltındaki Kuwae Caldera, Geç Pleistosen ya da Holosen Tavani Ruru yanardağının kanadını keser; denizaltı yanardağı Karua, Kuwae Caldera'nın kuzey kenarına uzanır.[8]
  • Bismarck volkanik yay, Rabaul Caldera Tavurvur'un alt havalandırma deliğini ve Vulkan'ın alt havzasını içerir.
  • Bismarck volkanik yay, Pago yanardağı, Yeni Britanya, Papua Yeni Gine, Witori Caldera içinde post-kalderan bir konidir. Buru Caldera, Witori yanardağının GB kanadını keser.[8]
  • Japonya'nın Nagazaki kentinin doğusunda yer alan Unzen dağındaki volkanik kompleks; karmaşık yapılara sahip üç büyük stratovolkandan, Kuzeydeki Kinugasa'dan, Doğu merkezindeki Fugen-dake'den ve Güneydeki Kuşenbu'dan oluşur.

İsimlendirme

[değiştir | kaynağı değiştir]
  • Birincisi: volkanik yay, volkanik kemer ve volkanik bölge.
  • İkinci: volkanik alan, kaldera kümesi ve kaldera kompleksi.
  • Üçüncüsü: volkanik alan, volkanik sistem ve volkanik merkez.
  • Nötr: volkanik küme ve volkanik yer.

Kaynakça

[değiştir | kaynağı değiştir]
  1. ^ a b c d e f g h i j "Supplementary Table to P.L. Ward, Thin Solid Films (2009) Major volcanic eruptions and provinces" . Teton Tectonics. Retrieved 2010-03-16.
  2. ^ a b van den Bogaard, P (1995). "40Ar/(39Ar) ages of sanidine phenocrysts from Laacher See Tephra (12,900 yr BP): Chronostratigraphic and petrological significance". Earth and Planetary Science Letters. 133 (1–2): 163–174. Bibcode:1995E&PSL.133..163V. doi:10.1016/0012-821X(95)00066-L
  3. ^ P de Klerk, W Janke, P Kühn and M Theuerkauf (December 2008). "Environmental impact of the Laacher See eruption at a large distance from the volcano: Integrated palaeoecological studies from Vorpommern (NE Germany)". Palaeogeography, Palaeoclimatology, Palaeoecology. 270 (1–2): 196–214. doi:10.1016/j.palaeo.2008.09.013
  4. ^ Baales, Michael; Jöris, Olaf; Street, Martin; Bittmann, Felix; Weninger, Bernhard; Wiethold, Julian (November 2002). "Impact of the Late Glacial Eruption of the Laacher See Volcano, Central Rhineland, Germany". Quaternary Research. 58 (3): 273–288. Bibcode:2002QuRes..58..273B. doi:10.1006/qres.2002.2379
  5. ^ Forscher warnen vor Vulkan-Gefahr in der Eifel. Spiegel Online, 13. Februar 2007. Retrieved January 11, 2008
  6. ^ a b "Summary of the eruptive history of Mt. Vesuvius". Osservatorio Vesuviano, Italian National Institute of Geophysics and Volcanology. Archived from the original on December 3, 2006. Retrieved 2006-12-08.
  7. ^ a b "Somma-Vesuvius". Department of Physics, University of Rome. Retrieved 2006-12-08.
  8. ^ a b c d e f g h i j k l m http://www.volcano.si.edu/world/largeeruptions.cfm 13 Şubat 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.Large Holocene Eruptions Archived February 13, 2010, at the Wayback Machine.
  9. ^ Aramaki, Shigeo (1984). "Aira Caldera oluşumu, Güney Kyushu, ~22,000 Yıl Önce" . Jeofizik Araştırma Dergisi . 89 (B10): 8485-8501. Bibcode : 1984JGR .... 89.8485A . doi : 10,1029 / JB089iB10p08485
  10. ^ Wilson, Colin Jn (2001). "26.5 ka Oruanui patlaması, Yeni Zelanda: giriş ve genel bakış". Volkanoloji ve Jeotermal Araştırma Dergisi . 112 : 133-174. Bibcode : 2001JVGR..112..133W . doi : 10,1016 / S0377-0273 (01) 00239-6 .
  11. ^ ^ Manville, Vern & Wilson, Colin Jn (2004). "26.5 ka Oruanui patlaması, Yeni Zelanda: Post-erüptif tortul yanıt volkanizmanın ve iklim rolleri yorum" . Jeoloji ve Jeofizik Yeni Zelanda Dergisi . 47 (3): 525-547. doi : 10,1080 / 00288306.2004.9515074 .
  12. ^ ^ Wilson CJ, Blake S, Charlier BL, Sutton AN (2006). "26.5 ka Oruanui Erüpsiyonu, Taupo Yanardağı, Yeni Zelanda: Büyük Rhyolitik Magma Vücudunun Gelişimi, Özellikleri ve Boşaltılması". Petrolojide Dergisi . 47 (1): 35-69. doi : 10,1093 / petrolojisi / egi066 .
  13. ^ Richard Smith, David J. Lowe ve Ian Wright. 'Volkanlar - Taupo Gölü',Te Ara - Yeni Zelanda Ansiklopedisi, güncellenen 16 Nis 2007
  14. ^ Froggatt, PC & Lowe, DJ (1990). "Geç Kuvaterner silisliye ve Yeni Zelanda diğer bazı Yanardağın oluşumları gözden: kendi stratigrafi, isimlendirme, dağıtım, hacim, ve yaş" 21 Ekim 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. . Jeoloji ve Jeofizik Yeni Zelanda Dergisi . 33 : 89-109. doi : 10,1080 / 00288306.1990.10427576
  15. ^ Robock, A., CM Ammann, L. Umman, D. Shindell, S. Levis ve G. Stenchikov (2009). "~ 74k BP'lık Toba volkanik patlamaları yaygın buzul üretiyor mu?". Jeofizik Araştırma Dergisi . 114 : D10107. Bibcode : 2009JGRD..11410107R . doi : 10,1029 / 2008JD011652
  16. ^ Twickler ve K. Taylor, GA; Mayewski, PA; Meeker, LD; Whitlow, S .; Twickler, MS; Taylor, K. (1996). "Potansiyel Toba mega patlamasının atmosferik etkisi - 71'000 yıl önce". Jeofizik Araştırma Mektupları . Amerikan Jeofizik Birliği. 23 (8): 837-840. Bibcode :1996GeoRL..23..837Z doi : 10,1029 / 96GL00706
  17. ^ a b c d Jones, SC (2007) Toba supervolcanic patlama: Tephra-sonbahar mevduat Hindistan ve Paleontolojik etkileri de || Güney Asya'da insan popülasyonlarının evrimi ve tarihi (editörler) MD Petraglia and B Allchin (New York: Springer Press) s 173-200
  18. ^ Chesner, CA; Westgate, JA; Rose, WI; Drake, R ;; Deino, A. (Mart 1991). "Dünya'nın en büyük Kuvaterner Caldera Erüptif Tarihi (Toba, Endonezya) Aydınlatılmış" 29 Mart 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. Jeoloji . 19 (3): 200-203. Bibcode : 1991Geo .... 19..200C
  19. ^ Ninkovich, D.; Shackleton, N.J.; Abdel-Monem, A.A.; Obradovich, J.D.; Izett, G. (7 December 1978). "K−Ar age of the late Pleistocene eruption of Toba, north Sumatra". Nature. Nature Publishing Group. 276 (276): 574–577. Bibcode:1978Natur.276..574 Ndoi:10.1038/276574a0
  20. ^ Froggatt, P. C.; Nelson, C. S.; Carter, L.; Griggs, G.; Black, K. P. (13 February 1986). "An exceptionally large late Quaternary eruption from New Zealand". Nature. 319 (6054): 578–582. Bibcode:1986Natur.319..578F  doi:10.1038/319578a0 . "The minimum total volume of tephra is 1,200 km³ but probably nearer 2,000 km³,"
  21. ^ Bryan, Scott E.; Teal R. Riley; Dougal A. Jerram; Christopher J. Stephens; Philip T. Leat (2002). "Silicic volcanism: An undervalued component of large igneous provinces and volcanic rifted margins" 3 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. Geological Society of America (Special Paper 362). Retrieved 2010-03-23.
  22. ^ Bailet, R. A. & Carr, R. G. (1994). "Physical geology and eruptive history of the Matahina Ignimbrite, Taupo Volcanic Zone, North Island, New Zealand"[ölü/kırık bağlantı] New Zealand Journal of Geology and Geophysics. 37 (3): 319–344. doi:10.1080/00288306.1994.9514624
  23. ^ Briggs, R.M.; Gifford, M.G.; Moyle, A.R.; Taylor, S.R.; Normaff, M.D.; Houghton, B.F.; Wilson, C.J.N. (1993). "Geochemical zoning and eruptive mixing in ignimbrites from Mangakino volcano, Taupo Volcanic Zone, New Zealand". Journal of Volcanology and Geothermal Research. 56 (3): 175–203. Bibcode:1993JVGR...56..175B. doi:10.1016/0377-0273(93)90016-K
  24. ^ Reykjanes". Global Volcanism Program. Retrieved 2010-04-20.
  25. ^ Gudmundsson, Magnús T.; Thórdís Högnadóttir (January 2007). "Volcanic systems and calderas in the Vatnajökull region, central Iceland: Constraints on crustal structure from gravity data". Journal of Geodynamics. 153–169. Bibcode:2007JGeo...43..153G doi:10.1016/j.jog.2006.09.015
  26. ^ T. Thordarson & G. Larsen (January 2007). "Volcanism in Iceland in historical time: Volcano types, eruption styles and eruptive history". Journal of Geodynamics. 43 (1): 118–152. Bibcode:2007JGeo...43..118T  doi:10.1016/j.jog.2006.09.005
  27. ^ "Surtsey Nomination Report 2007" 27 Eylül 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. . Surtsey, Island. Retrieved 2010-03-30.
  28. ^ Cole, J.W. (1990). "Structural control and origin of volcanism in the Taupo volcanic zone, New Zealand". Bulletin of Volcanology. 52 (6): 445–459  Bibcode:1990BVol...52..445C doi:10.1007/BF00268925
  29. ^ L. M. Parson & I. C. Wright (1996). "The Lau-Havre-Taupo back-arc basin: A southward-propagating, multi-stage evolution from rifting to spreading". Tectonophysics. 263: 1–22. Bibcode:1996Tectp.263....1P  doi:10.1016/S0040-1951(96)00029-7
  30. ^ Krippner, Stephen J. P., Briggs, Roger M., Wilson, Colin J. N., Cole, James W. (1998). "Petrography and geochemistry of lithic fragments in ignimbrites from the Mangakino Volcanic Centre: implications for the composition of the subvolcanic crust in western Taupo Volcanic Zone, New Zealand". New Zealand Journal of Geology and Geophysics. 41 (2): 187–199. doi:10.1080/00288306.1998.9514803
  31. ^ The South Aegean Active Volcanic Arc: Present Knowledge and Future Perspectives By Michaēl Phytikas, Georges E. Vougioukalakis, 2005, Elsevier, 398 pages, ISBN 0-444-52046-5
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Pleistosen_Çağ_volkanik_patlamaları&oldid=33037398" sayfasından alınmıştır